O PS WPR 2023-2027

Wsparcie finansowe w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE na lata 2023-2027 będzie przyznawane na podstawie dokumentu Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (PS WPR).

Plan Strategiczny WPR będzie realizował 9 celów szczegółowych Wspólnej Polityki Rolnej:

1. wspieranie godziwych dochodów gospodarstw rolnych i ich odporności w całej Unii w celu zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego,
2. zwiększenie zorientowania na rynek i  konkurencyjności, w  tym większe ukierunkowanie na badania naukowe, technologię i  cyfryzację,
3. poprawa pozycji rolników w  łańcuchu wartości,
4. przyczynianie się do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowywania się do niej, a  także do zrównoważonej produkcji energii,
5. wspieranie zrównoważonego rozwoju i  wydajnego gospodarowania zasobami naturalnymi, takimi jak woda, gleba i  powietrze,
6. przyczynianie się do ochrony różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i  krajobrazu,
7. przyciąganie młodych rolnikówi  ułatwianie rozwoju działalności gospodarczej na obszarach wiejskich,
8. promowanie zatrudnienia, wzrostu, włączenia społecznego i  rozwoju lokalnego na obszarach wiejskich, w  tym biogospodarki i  zrównoważonego leśnictwa,
9. poprawa reakcji rolnictwa UE na potrzeby społeczne dotyczące żywności i  zdrowia, w  tym bezpiecznej, bogatej w  składniki odżywcze i  zrównoważonej żywności, jak też dobrostanu zwierząt oraz cel przekrojowy modernizacja sektora poprzez wspieranie i dzielenie się wiedzą, innowacjami i cyfryzacją w rolnictwie i na obszarach wiejskich oraz zachęcanie do ich wykorzystywania.

Plan zawiera także nowe elementy, z których wyróżnić należy:

• silniejsze ukierunkowanie na klimat i środowisko;
• nowy sposób wdrażania WPR: sprawdzanie rezultatów zamiast zgodności z przepisami UE; I filar jako element Planu Strategicznego;
• zmiana tzw. zielonej architektury: wzajemna zgodność => warunkowość, płatności za zazielenienie => ekoschematy;
• nowe możliwości tzw. interwencji sektorowych (promocja działań grupowych ze środków I filara);
• wzmocnienie roli postępu technologicznego i innowacyjności;
• rosnąca waga doradztwa i nauki (AKIS).

Utrzymana będzie także inicjatywa LEADER, która ma charakter oddolny i w sposób wyjątkowy służy aktywizacji społeczeństwa i poprawie jakości życia na obszarach wiejskich.

PS WPR 2023-2027 realizowany będzie ze środków pochodzących z UE, na które składa się wsparcie w kwocie 17,3 mld euro w ramach I filaru WPR i 4,7 mld euro w ramach II filaru WPR. Wydatki związane ze wsparciem na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, dodatkowo współfinansowane będą ze środków krajowych. W ramach środków krajowych na ten cel planuje się przeznaczyć ponad 3,2 mld euro.

W sumie, środki na wsparcie polskiego rolnictwa i rozwój obszarów wiejskich zaplanowane w PS WPR 2023-2027 wynoszą 25,2 mld EUR.

Wsparcie w ramach PS WPR 2023-2027 skierowane jest do rolników i ich grup, samorządów, przedsiębiorców i mieszkańców obszarów wiejskich.

LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS)

Interwencja ukierunkowana jest na budowanie lokalnej tożsamości bazującej na aktywizacji społecznej i przy wykorzystaniu miejscowych zasobów w sposób zapewniający najlepsze zaspokojenie potrzeb społeczności wiejskich, w tym poprzez wykorzystanie wiedzy, innowacji i rozwiązań cyfrowych.

Wdrożenie interwencji polega na realizacji przez lokalne grupy działania (LGD) wybranych lokalnych strategii rozwoju (LSR) na obszarach wiejskich.

W ramach wdrożenia interwencji planuje się 2 komponenty:

1. Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju – (Wdrażanie LSR),
2. Zarządzanie lokalnymi strategiami rozwoju i animacja – (Zarządzanie LSR).

Cele interwencji będą osiągnięte przez realizację operacji w następujących zakresach wsparcia:

• Rozwój przedsiębiorczości, w tym rozwój biogospodarki lub zielonej gospodarki w szczególności:
• podejmowanie pozarolniczej działalności gospodarczej przez osoby fizyczne
• rozwijanie pozarolniczej działalności gospodarczej
• rozwijanie przedsiębiorstw społecznych
• Rozwój pozarolniczych funkcji gospodarstw rolnych w szczególności w zakresie:
• gospodarstw agroturystycznych
• zagród edukacyjnych
• gospodarstw opiekuńczych,
• Rozwój współpracy w ramach krótkich łańcuchów żywnościowych
• Poprawa dostępu do usług dla lokalnych społeczności, z wyłączeniem inwestycji produkcyjnych oraz operacji w zakresach wymienionych punktach 1 – 2
• Przygotowanie koncepcji inteligentnej wsi
• Poprawa dostępu do małej infrastruktury publicznej
• Kształtowanie świadomości obywatelskiej o znaczeniu zrównoważonego rolnictwa, gospodarki rolno-spożywczej, zielonej gospodarki, biogospodarki oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego polskiej wsi a także wzmacnianie programów edukacji liderów życia publicznego i społecznego
• Włączenie społeczne osób w niekorzystnej sytuacji.

Przewiduje się większą niż dotychczas specjalizację i ukierunkowanie na osiągnięcie tylko najistotniejszych celów LSR. Dlatego LGD będą zobowiązane do wskazania w strategii nie więcej niż 3 konkretnych priorytetowych celów/obszarów tematycznych, na których będzie koncertowało się wsparcie z Planu Strategicznego.

Działalność gospodarcza powinna być wspierana jedynie w zakresie w jakim jest to zgodne z celami tematycznymi wskazanymi w LSR.

Z pomocy wykluczone są operacje:

• obejmujące budowę lub modernizację dróg, targowisk, sieci wodno-kanalizacyjnych, przydomowych oczyszczalni ścieków,
• dotyczące świadczenia usług dla rolnictwa.

Kto może otrzymać wsparcie:

1) Wdrażanie LSR:

-osoby fizyczne, w tym wykonujące działalność gospodarczą,

-osoby prawne, w tym organizacje pozarządowe, jednostki sektora finansów publicznych, mikro- i małe przedsiębiorstwa lub LGD (w ramach projektów grantowych lub operacji własnych),

-jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

2) Zarządzanie LSR – LGD, których LSR zostały wybrane do realizacji.